ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳး ၁၃၅ မ်ဳိး တကယ္ ရွိသလား!?
-------------------------
-------------------------
မြန္ဂုိမ်ိဳးႏြယ္မွ ေပါက္ဖြားလာၾကေသာ ျပည္ေထာင္စုဖြား တိုင္းရင္းသားတုိ႔သည္ ပင္ရင္း ေဒသျဖစ္ ေသာ မြန္ဂိုကုန္းျပင္ျမင့္မွ -
(၁) မြန္-ခမာအုပ္စု
(၂) တိဗက္-ျမန္မာအုပ္စုႏွင့္
(၃) ထိုင္း-တ႐ုတ္အုပ္စု
(၂) တိဗက္-ျမန္မာအုပ္စုႏွင့္
(၃) ထိုင္း-တ႐ုတ္အုပ္စု
ဟူ၍ (၃) စုခြဲၿပီး ျမန္မာျပည္သုိ႔ ဝင္ေရာက္လာခဲ့ၾကေသာ လူမ်ိဳးႀကီးမ်ားျဖစ္သည္။ ထို အုပ္စုႀကီး (၃) စုေအာက္တြင္ လူမ်ိဳးႀကီး (၈) မ်ိဳး တိတိ ပါဝင္ၿပီး ၎ (၈) မ်ိဳးမွာ အမ်ားသိၾကၿပီး ျဖစ္သည့္ -
(၁) ကခ်င္လူမ်ိဳး (၂) ကယားလူမ်ိဳး (၃) ကရင္လူမ်ိဳး (၄) ခ်င္းလူမ်ိဳး (၅) ဗမာလူမ်ိဳး (၆) မြန္လူမ်ိဳး (၇) ရခိုင္လူမ်ိဳး (၈) ရွမ္းလူမ်ိဳး ဟူ၍ ျဖစ္ၾကသည္။
ထိုမွတဖန္ လူမ်ိဳးႀကီးမ်ားထဲတြင္ ေဒသအလိုက္ ေနာက္တစ္ဖန္ အစုစု ထပ္မံ ကြဲျပားသြားပါ ေသး သည္။ ၎တို႔မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္သည္။
၁။ ကခ်င္တြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စု စုစုေပါင္း ၁၂ မ်ိဳး ရွိပါသည္။
(၁) ကခ်င္ Kachin (၂) တရုမ္းTaron (၃) ဒေလာင္ Dalaung (၄) ဂ်ိန္းေဖာ Jinghpaw (၅) ေဂၚရီ Guari (၆) ခခူ Hkahku (၇) ဒူးလန္း Duleng (၈) မရူ (ေလာ္ေဝၚ) Maru (Lawgore) (၉) ရ၀မ္ Rawang (၁၀) လရွီ (လခ်ိတ္) Lashi (La Chit) (၁၁) အဇီး Atsi (၁၂) လီဆူး Lisu တို႔ ျဖစ္ပါသည္။
အထက္ ေဖာ္ျပပါ ၁၂ မ်ိဳးတြင္ လူမ်ဳိး တစ္မ်ဳိး ထဲမွ ေဆြမ်ဳိးစုကြဲ၊ ဘာသာစကား ေလယူ ေလသိမ္း ကြဲေတြကုိ သီးျခား လူမ်ဳိးကြဲ အျဖစ္ ယူထားသည္ ကို သတိျပဳ ရမည္ ျဖစ္သည္။
ေဂၚရီ၊ ခခူႏွင့္ ဒူးလန္း တုိ႔သည္ တကယ္ေတာ့ ဂ်င္းေဖာ အႏြယ္ကြဲေတြသာ ျဖစ္ၿပီး သီးျခားလူမ်ဳိးစုေတြ မဟုတ္ပါ။ ခခူနဲ႔ ဒူးလန္း ဆုိလွ်င္ မ်ဳိးႏြယ္ကြဲတခုတည္းကုိ နာမည္ ႏွစ္မ်ဳိးျဖင့္ ခြဲ၍ ေဖာ္ျပထားသည္။
ထို႔အျပင္ တ႐ုမ္းနဲ႔ ဒေလာင္ ဆုိတာလည္း ရဝမ္ မ်ဳိးကြဲျဖစ္ပါသည္။ ထပ္ေနေသာ မ်ိဳးကြဲမ်ားကို အႏွစ္ျပန္ခ်ဳပ္ေသာ္ ကခ်င္ (၁၂) မ်ိဳးမဟုတ္ (၆) မ်ိဳးသာ ျဖစ္သည္။
၂။ ကယားတြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စု စုစုေပါင္း ၉ မ်ိဳး ရွိပါသည္။
(၁၃) ကယား Kayah (၁၄) ဇယိမ္း Zayein (၁၅) ကယမ္း (ပေဒါင္) Ka-Yun (Padaung) (၁၆) ကဲ့ခို Gheko (၁၇) ေဂဘား Kebar (၁၈) ပရဲ႕ (ကေယာ) Bre (Ka-Yaw) (၁၉) မႏုမေနာ Manu Manaw (၂၀) ယင္းတလဲ Yin Talai (၂၁) ယင္းေဘာ္ Yin Baw
ကယားတြင္လည္း ထို႔အတူပင္ ဇယိမ္း၊ ကယန္း၊ (ပေဒါင္)၊ ကဲ႔ခုိ၊ ယင္းေဘာ္ (၄) မ်ဳိးသည္ ကယန္း (ပေဒါင္) လူမ်ဳိး၏ အမည္ကြဲ သုိ႔မဟုတ္ မ်ဳိးႏြယ္ကြဲ မ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ ေဂဘားလူမ်ဳိး သည္ ဘြဲကရင္ မ်ိဳးပင္ ျဖစ္သည္။ ကယားလို႔ပင္ လက္မခံခ်င္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကယား (၉) မ်ိဳးတြင္လည္း (၅) မ်ိဳးနႈတ္ေသာ္ (၄) မ်ိဳးသာ အမွန္ရွိေၾကာင္း သိႏိုင္သည္။
၃။ ကရင္တြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စု စုစုေပါင္း ၁၁ မ်ိဳး ရွိပါသည္။
(၂၂) ကရင္ Kayin (၂၃)ကရင္ျဖဴ Kayinpyu (၂၄) ပေလကီး Pa-Le-Chi (၂၅) မြန္ကရင္ (စာျဖဴ) Mon Kayin (Sarpyu) (၂၆) စေကာ Sgaw (၂၇) တေလွပြား Ta-Lay-Pwa (၂၈) ပကူး Paku (၂၉) ဘြဲ Bwe (၃၀) ေမာ္ေနပြား Monnepwa (၃၁) မိုးပြား Monpwa (၃၂) ႐ွဴး (ပိုး) Shu (Pwo)
ကရင္ လူမ်ဳိး ၁၁ မ်ဳိးစာရင္းတြင္လည္း ပကူး၊ တေလွပြား၊ ေမာေနပြား ဆုိတာေတြသည္ စေကာ ကရင္ မ်ဳိးႏြယ္ကြဲ ေတြျဖစ္သလုိ ကရင္ျဖဴ၊ ပေလကီး ဟူသည္မွာ ဘြဲကရင္ရဲ႕ အမည္ကြဲနဲ႔ မ်ဳိးႏြယ္ကြဲ တို႔သာ ျဖစ္ပါသည္။
မုိးပြားႏွင့္ မြန္ကရင္ ဆိုသည္မွာေတာ့ ပုိးကရင္မ်ိဳး ျဖစ္ၿပီး စာျဖဴကရင္ဆုိသည္မွာ လူမ်ဳိးကုိေျပာတာ မဟုတ္။ ခရစ္ယာန္ ဘာသာဝင္ ကရင္ေတြကို စာျဖဴကရင္ဟု ေခၚသည့္အတြက္ စာျဖဴကရင္ကို စာရင္းမွ ထုတ္ရမည္ ျဖစ္သည္။
ကယား၊ ကယန္း လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ရင္းျမစ္ အားျဖင့္ ဘြဲကရင္ လူမ်ဳိးျဖစ္ေပမဲ့ မ်က္ေမွာက္ ကာလ မွာေတာ့ သီးျခား လူမ်ဳိးေတြအျဖစ္ ရပ္တည္သြားၾကပါၿပီ။ ထို႔ေၾကာင့္ ကရင္ဟူသည္ အဓိက အားျဖင့္ (၃) မ်ိဳးသာရွိသည္။ စေကာကရင္၊ ဘြဲကရင္ ႏွင့္ ပိုးကရင္တို႔ပင္ ျဖစ္သည္။
၄။ ခ်င္းတြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စု စုစုေပါင္း ၅၃ မ်ိဳး ရွိပါသည္။
(၃၃) ခ်င္း (ဇိုမီး) Chin (Zomi) (၃၄) ေမ့ေထး (ကသည္း) Meithei (Kathe) (၃၅) ဆလိုင္း Saline (၃၆) ကလင္ေကာ (လူေရွ) Ka-Lin-Kaw (Lushay) (၃၇) ခမီ Khami (၃၈) အ၀ခမီ Awa Khami (၃၉) ေခါႏိုး Khawno (၄၀) ေခါင္စို Kaungso (၄၁) ေခါင္စိုင္ခ်င္း Kaung Saing Chin (၄၂) ခြာဆင္းမ္ Kwelshin (၄၃) ခြန္လီ (ဆင္) Kwangli (Sim) (၄၄) ဂန္တဲ့ (လင္တဲ) Gunte (Lyente) (၄၅) ေဂြးတဲ Gwete (၄၆) ငြန္း Ngorn (၄၇) ဆီစာန္ Zizan (၄၈) ဆင္တန္ Sentang (၄၉) ဆိုင္းဇန္ Saing Zan (၅၀) ဇာေဟာင္ Za-How (၅၁) ဇိုတံုး Zotung (၅၂) ဇိုေဖ Zo-Pe (၅၃) ဇို Zo (၅၄) ဇန္ညွပ္ Zahnyet (Zanniet) (၅၅) တေပါင္Tapong (၅၆) တီးတိန္ Tiddim (Hai-Dim) (၅၇) ေတဇန္ Tay-Zan (၅၈) တိုင္ခၽြန္း Taishon (၅၉) သဒို Thado (၆၀) ေတာရ္ Torr (၆၁) ဒမ္ Dim (၆၂) ဒိုင္ (ယင္ဒူး) Dai (Yindu) (၆၃) နာဂ Naga (၆၄) Tanghkul (၆၅) Malin (၆၆) Panun (၆၇) Magun (၆၈) Matu (၆၉) Miram (Mara) (၇၀) Mi-er (၇၁) Mgan (၇၂) လူရွိုင္း (လူေရွ) Lushei (Lushay) (၇၃) Laymyo (၇၄) Lyente (၇၅) ေလာက္တူ Lawhtu (၇၆) လိုင္ Lai (၇၇) လိုင္ဇို Laizao (၇၈) ၀ါကင္းမ္ Wakim (Mro) (၇၉) Haulngo (၈၀) အႏူး Anu (၈၁) အနန္ Anun (၈၂) Oo-Pu (၈၃) လင္းဘု Lhinbu (၈၄) အရွို Asho (Plain) (၈၅) ေရာင္တု Rongtu
ခ်င္း လူမ်ဳိး ၅၃ မ်ဳိးတြင္ အလြန္ ရႈပ္ေထြးစြာ မွားယြင္းေနသည္။ ခ်င္းလူမ်ဳိးအျဖစ္ အမွတ္အသား လကၡဏာ မသတ္ မွတ္ႏုိင္ေသာ နာဂ၊ မဏိပူရႏြယ္ဘြား၊ ကသည္း နဲ႔ နီေပါႏြယ္ဘြားလင္းဘု ကုိလည္း ထည့္ထားသည္။ အကယ္တမ္း ဒီကေန႔ ခ်င္းႏုိင္ငံေရး ပါတီတို႔ႏွင့္ ပညာရွင္မ်ား လက္ခံ အတည္ျပဳ ထားေသာ ခ်င္းလူမ်ဳိးသည္ ၈ မ်ဳိးသာ ျဖစ္သည္။
၅။ ဗမာတြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စု စုစုေပါင္း ၉ မ်ိဳး ရွိပါသည္။
(၈၆) ဗမာ Bamar (၈၇) ထား၀ယ္ Dawei (၈၈) ၿမိတ္ Beik (၈၉) ေယာ Yaw (၉၀) ယဗိန္း Yabein (၉၁) ကဒူး Kadu (၉၂) ကနန္း Ganan (၉၃) ဆလံု Salon (၉၄) ဖြန္ Hpon
ဗမာ (ေခၚ) ျမန္မာ လူမ်ဳိးစု အေရအတြက္ကုိ နဝင္းေက်ေအာင္ ၉ခု ခြဲထားသည္ဟု ၾကားဖူးသည္။ ေယာ၊ ထားဝယ္နဲ႔ ဘိတ္ တုိ႔ကုိ သီးျခား လူမ်ဳိးေတြ အျဖစ္ ျပထားပါသည္။ စကားဝဲ dialect အစုကြဲသာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ မႏုႆေဗဒ ပညာရွင္မ်ားနဲ႔ ဘာသာေဗဒပညာရွင္မ်ား သတ္မွတ္ထားတာ အားလုံး အသိ ျဖစ္ပါသည္။ အခု အခ်ိန္ထိေတာ့ ဒီအစုေတြဟာ သီးျခားလူမ်ဳိး သ႐ုပ္လကၡဏာနဲ႔ ရပ္တည္ခ်င္စိတ္ ျပင္းျပတာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မရွိေသးပါ။ ေနာင္မွာေတာ့ ဘိတ္နဲ႔ထားဝယ္ဟာ သီးျခား သ႐ုပ္ လကၡဏာနဲ႔ ရပ္တည္ခ်င္ ရပ္တည္လာႏုိင္ ပါသည္။ ရွမ္းျပည္က သီးျခား ဗမာ လူမ်ဳိးစု အႏြယ္ဝင္ ဓႏု၊ ေတာင္႐ုိးနဲ႔ အင္းသား ကုိေတာ့ ရွမ္းလူမ်ဳိး အျဖစ္ ထည့္ထားပါသည္။
ကဒူးႏွင့္ကနန္းကုိလည္း ခြဲျပထားသလုိ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ ထဲမွ ဖြန္းလူမ်ဳိးနဲ႔ တိဘက္-ဗမာ အႏြယ္ မဟုတ္ေသာ ဆလုံေတြကုိ ဗမာလူမ်ဳိးထဲ ထည့္ထားတာေတြဟာ မႏုႆေဗဒ ပညာရွင္မ်ားက လက္မခံေသးပါ။
၆။ မြန္္တြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စု စုစုေပါင္း ၁ မ်ိဳး ရွိပါသည္။
(၉၅) မြန္ Mon
မြန္ ကုိေတာ့ တမ်ဳိးထဲပဲျပထားၿပီး တျခား မြန္ခမာမ်ဳိးႏြယ္ေတြျဖစ္တဲ့ ဝ၊ ပေလာင္၊ ယင္းနက္ ယင္းက်ား စတာေတြကုိ ရွမ္းလူမ်ဳိးေတြထဲ ထည့္ျပ ထားပါသည္။
၇။ ရခိုင္တြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စု စုစုေပါင္း ၇ မ်ိဳး ရွိပါသည္။
(၉၆) ရခိုင္ Rakhine (၉၇) ကမန္ Kamein (၉၈) ခမီြး Kwe Myi (၉၉) ဒိုင္းနက္ Daingnet (၁၀၀) မရမာႀကီး Maramagyi (၁၀၁) ၿမိဳ Mro (၁၀၂) သက္ Thet
ရခုိင္ လူမ်ဳိးကုိ ၇ မ်ဳိးစာရင္းျပထားရာမွာ ခမြီးႏွင့္ ၿမိဳ (မ႐ုိ) တို႔သည္ ရခုိင္ျပည္တြင္ ေနထိုင္ေသာ ခမီးခ်င္းေတြ ျဖစ္ၿပီး ခ်င္း ၅၃မ်ဳိး ဆုိေသာအထဲပါၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ဒါ့အျပင္ ခမြီးႏွင့္ ၿမိဳ (မ႐ုိ) တို႔သည္ သီးျခား လူမ်ဳိးႏွစ္မ်ဳိးမဟုတ္ပဲ တမ်ဳိး တည္းေအာက္က မ်ဳိးႏြယ္ကြဲေတြသာျဖစ္ပါသည္။
၈။ ရွမ္းတြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စု စုစုေပါင္း ၃၃ မ်ိဳး ရွိပါသည္။
(၁၀၃) ရွမ္း Shan (၁၀၄) ယြန္း (ေလာ) Yun (Lao) (၁၀၅) ကြီ Kwi (၁၀၆) ဖ်င္ Pyin (၁၀၇) ေယာင္ (သအို) Yao (Tha-O) (၁၀၈) ဓေနာ Danaw (၁၀၉) ပေလး Pale (၁၁၀) အင္ Eng (၁၁၁) စံု Son (၁၁၂) ခမူ Khamu (၁၁၃) ေကာ္ (အခါ အီေကာ) Kaw (Akha-E-Kaw) (၁၁၄) ကိုးကန္႔ Kokant (၁၁၅) ခႏၲီးရွမ္း Khamti Shan (၁၁၆) ဂံုရွမ္း Hkun (၁၁၇) ေတာင္ရိုး Taungyo (၁၁၈) ဓနု Danu (၁၁၉) ပေလာင္ Palaung (၁၂၀) ေျမာင္ဇီး Man Zi (၁၂၁) ယင္းက်ား Yin Kya (၁၂၂) ယင္းနက္ Yin Net (၁၂၃) ရွမ္းကေလး Shan Gale (၁၂၄) ရွမ္းႀကီး Shan Gyi (၁၂၅) လားဟူ Lahu (၁၂၆) အင္းသား Intha (၁၂၇) အိုက္ဆြယ္ Eik-swair (၁၂၈) ပအို၀္း Pa-O (၁၂၉) တိုင္းလြယ္ Tai-Loi (၁၃၀) တိုင္းလ်မ္ Tai-Lem (၁၃၁) တိုင္းလံု Tai-Lon (၁၃၂) တိုင္းေလ့ Tai-Lay (၁၃၃) မိုင္းသာ Maingtha (၁၃၄) ေမာရွမ္း Maw Shan (၁၃၅) ဝ Wa
ရွမ္း ၃၃ မ်ဳိးတြင္ ရွမ္းတင္မကပဲ ဗမာမ်ဳိးႏြယ္မ်ား၊ ပအိုဝ္း ကဲ့သို႔ တျခားတိဘက္ဗမာမ်ဳိးႏြယ္မ်ား၊ မြန္ခမာ မ်ဳိးႏြယ္မ်ား စသျဖင့္ေရာေထြးေနပါသည္။ ရွမ္းႀကီးနဲ႔ တုိင္းလုံ ဆုိတာသည္ တစ္ခုတည္း ျဖစ္ၿပီး ရွမ္းကေလးနဲ႔ တုိင္းေလ့ (ထိုင္းစကား - ထိုင္းေသး) ဟာလည္း တစ္မ်ဳိးတည္းျဖစ္တယ္။
ခႏၱီးရွမ္း ႏွင့္ တိုင္းလ်မ္ ကုိျပထားေသာ္လည္း တုိင္းႏူ (ရွမ္းတ႐ုတ္)၊ တုိင္းလီ၊ တုိင္းလ်န္ (ရွမ္းနီ) နဲ႔ ဒရယ္ ကုိခ်န္ထားသည္။
အင္၊ စုံ၊ ဝ ႏွင့္ တုိင္းလြယ္ တုိ႔သည္ တစ္မ်ဳိးတည္း ျဖစ္ပါသည္။ (တုိင္းလြယ္ကုိေတာ့ သီးျခား မြန္ခမာ လူမ်ဳိးတစ္ခု အျဖစ္ ယူလုိ႔ရႏုိင္သည္။)
ကြီႏွင့္ လားဟူ မကြာသလုိ ဖ်င္ႏွင့္ အခါလည္း အတူတူျဖစ္ပါသည္။
ပေလးႏွင့္ ပေလာင္ တမ်ဳိးတည္း ျဖစ္သလုိ ေျမာင္ဇီး၊ ယအုိ (ေယာင္) နဲ႔ အုိက္ဆြယ္ တစ္မ်ဳိးတည္း ျဖစ္ၾကပါသည္။
နယ္ခ်င္းထိစပ္ေနသျဖင့္ ယူနန္တ႐ုတ္ လူမ်ဳိးကုိ ဗမာျပည္ရဲ႕ တုိင္းရင္းသား ကုိးကန္႔ လူမ်ဳိးအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတာေတြ႔ရသလုိ ယြန္း (ေျမာက္ပုိင္းထုိင္း) လူမ်ဳိး၊ ခမူ (ေလာ) လူမ်ဳိး၊ ရွမ္းကေလး (ဝါ) တုိင္းေလ့ (ထုိင္း)၊ တုိင္းလ်မ္ (ယူနန္) လူမ်ဳိးတုိ႔ကုိလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတာေတြ႔ရသည္။
အခ်ဳပ္ၾကည့္လုိက္ရင္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး ၁၃၅မ်ဳိး တြင္ ၇၆ မ်ဳိးသည္ စာရင္းထပ္ေနျခင္း ျဖစ္ၿပီး (၅၉) မ်ဳိးသာ တကယ္ ကြဲျပားစြာ အမွန္အကန္ျဖစ္ေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိရသည္။ သို႔ေသာ္ ဤ ေလ့လာ ေတြ႕ရွိခ်က္သည္ ဗမာျပည္တြင္ လူမ်ဳိး ၅၉မ်ဳိးသာရွိသည္ဟု အဆိုျပဳခ်က္မဟုတ္ပါ။
မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ က်န္ရွိေနေသးသည့္ မေဖာ္ထုတ္ရေသးေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား က်န္ရွိ ေနႏိုင္ေသးသလို ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအေရအတြက္သည္လည္း အမ်ားထင္သလို ၁၃၅ မ်ိဳး မဟုတ္ႏိုင္ဟု သံုးသပ္ရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္လိုက္ ရပါသည္။
ကိုးကား လင့္ခ္မ်ား -
ကိုးကား လင့္ခ္မ်ား -
- မွတ္စုၾကမ္းမွ ျပဳစုေဖာ္ျပသည္။ #kyawnge
Credit
No comments:
Post a Comment